O κάθε άνθρωπος περνάει μέσα από μία σειρά συναισθηματικών εμπειριών όταν έρχεται αντιμέτωπος με τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, πόσο μάλλον μια ανείπωτης τραγωδίας. Η διαδικασία του πένθους είναι προσωπική υπόθεση, στον καθένα, όπως άλλωστε και η ζωή του. Δεν υπάρχει μαγική φόρμουλα, ούτε σωστή η λάθος προσέγγιση.
Ο συναισθηματικός πόνος που προκαλεί μια τραγωδία εξελίσσεται σε φάσεις που είναι γνωστές ως «Τα πέντε στάδια του πένθους», και είναι τα ακόλουθα:
1. Άρνηση: «Αποκλείεται, δεν μπορεί να είναι ο γιος μου…,δεν είναι δυνατό να συμβαίνει κάτι τέτοιο…, αποκλείεται!, …δεν το πιστεύω!»
Το σώμα κλονίζεται με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται επιδείνωση στην υγεία και στις σωματικές οργανικές λειτουργίες, όπως δυσκολία στην αναπνοή, μόνιμο κόμπο στο λαιμό, ανάγκη να αναστενάζει, μυϊκή ατονία, χαμηλή ενεργητικότητα, απώλεια της όρεξης, απώλεια του ύπνου κυρίως τις πρώτες μέρες.
2. Θυμός: «Είναι άδικο, γιατί το παιδί μου; Δεν έχω ζήσει τίποτα» ή «Δεν υπάρχει Θεός…»
Θυμώνει μέσα από την συνειδητοποίηση της απώλειάς του. Προσπαθεί να βρει κάποιον για να του ρίξει τις ευθύνες, να τον κατηγορήσει, θεωρεί ότι ο άλλος φταίει που ο ίδιος πονάει. Τα βάζει με τον εαυτό του, με τον Θεό που δεν είναι τελικά φιλεύσπλαχνος.
3. Διαπραγμάτευση: «Αν είχε μείνει στην Κύπρο …, δεν θα είχε συμβεί το κακό», «Πες μου ότι έγινε λάθος και το παιδί μου είναι ζωντανό ….»
Ψάχνει απεγνωσμένα να βρει μία λύση που δεν θα του προσφέρει το επώδυνο συναίσθημα του πόνου, μία λύση που θα του πάρει μακριά τη θλίψη, τον πόνο, τον φόβο για το άγνωστο.
4. Κατάθλιψη: «Δεν υπάρχει λόγος να ζω χωρίς το παιδί μου» ή «Δεν έχει νόημα η ζωή, απλώς θα περιμένω να πεθάνω…»
Το κλάμα είναι καλό σημάδι στο πένθος, είναι μία θετική εκτόνωση για τον πενθούντα βρίσκοντας διέξοδο συναισθηματικής έκφρασης εύκολης για τις γυναίκες, πολύ πιο δύσκολης όμως για τους άνδρες που λειτουργούν μαθημένοι να ελέγχουν τα δυσάρεστα συναισθήματά τους μέσα από στερεότυπα «οι άνδρες δεν κλαίνε» και έτσι δυσκολεύονται να εκφραστούν. Πολύ συχνά θέλει να μιλάει για το αγαπημένο του πρόσωπο, να βρίσκει ότι του θυμίζει τη σχέση του μαζί του μέσα από φωτογραφίες ή μουσική για παράδειγμα, να πηγαίνει σε μέρη που πήγαιναν μαζί…
5. Αποδοχή: «Εντάξει, πονάει αλλά πρέπει να σταθώ στα άλλα μου παιδιά…, Έχω αποδεχθεί αλλά θα πολεμήσω για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας!»
Συνήθως αρκετά συχνά βλέπουμε τους ανθρώπους που βρίσκονται στο οικείο περιβάλλον να προσπαθούν να του δείξουν ότι η ζωή συνεχίζεται και ότι θα πρέπει να σταθεί δυνατός ξανά στα πόδια του και ότι θα πρέπει να συνεχίσει και να πάει παρακάτω… μάταια όμως.